Học lịch sử bằng phim hoạt hình

Khi phim “Sơn Tinh - Thủy Tinh” do đạo diễn và biên kịch NSƯT Lê Bình xuất sắc giành được giải Cánh diều Bạc ở hạng mục phim hoạt hình năm 2019 vào tháng 5/2020 hay những tập phim về các nữ tướng của series phim hoạt hình lịch sử “Trưng Vương” do Janet Ngô cùng diễn viên Trương Ngọc Ánh đồng sản xuất được trình chiếu trực tuyến đã thu hút lượng lượt xem rất đáng kể, thì có thể xem như đang có luồng sinh khí mới cho phim hoạt hình đề tài lịch sử Việt “nối sóng”.

Phim hoạt hình "Sơn Tinh - Thuỷ Tinh".

Những dự án “khổng lồ”

Nhắc lại 8 năm trước, phim hoạt hình “Đại chiến Bạch Đằng”, của nhóm sinh viên chuyên ngành Hoạt hình Manga Nhật & Comic Mỹ tại Đại học Hồng Bàng- TP.Hồ Chí Minh, chỉ 6 phút mà tạo nên cơn sốt khi đăng tải trên Youtube, thu hút hàng vạn lượt truy cập kèm theo nhiều lời ngợi khen bởi hiệu ứng 3D và 2D cùng những hình vẽ sinh động thoát ly hoàn toàn phong cách Manga. 

Phim đã tái hiện được toàn bộ trận chiến chống lại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938, kể lại câu chuyện Ngô Quyền từ khi chỉ là một viên tướng nhỏ, đến khi xưng Vương. Phim đã mang đến cho cộng đồng mạng nhiều bất ngờ về sự đột phá trong việc “hoạt hình hoá” đề tài lịch sử khô khan.

Nhưng mãi tới năm 2015, phim hoạt hình 2D đề tài lịch sử mới được nhen nhóm lại khi loạt phim "Hào khí ngàn năm" dài 2.000 tập lên sóng VTV1, phim tái hiện tiến trình lịch sử nước nhà từ buổi đầu thời Vua Hùng dựng nước đến hết thời Lê - Trịnh, mỗi tập 5 phút gắn với một nhân vật, một sự kiện hay một tích truyện trong lịch sử, đã gây một “làn sóng mới”. 

Phim hoạt hình "Nữ tướng Thánh Thiên".

Và tới năm 2017, phong trào làm phim hoạt hình lịch sử thật sự nở rộ từ dự án "Con Rồng, cháu Tiên" lý giải cội nguồn người Việt, do Hãng phim Trẻ sản xuất với những thay đổi hoàn toàn mới trong phong cách hoạt hình Việt Nam. Phim mang diện mạo đầy tươi mới ở nội dung lẫn hình thứcthể hiện. Chỉ sau 7 tháng đăng tải trên kênh YouTube đã thu hút hơn 9 triệu lượt xem. 

Năm 2018, nhóm Hạc Thần gồm các nhà làm phim thuộc thế hệ 7X, 8X và 9X, có cùng đam mê với hoạt hình và lịch sử, kết hợp đạo diễn Huyền Vũ, họa sĩ Nguyễn Hoàng Vĩnh Khang, biên kịch Lê Thắm, Lê Di… làm  phim “Loa thành rực lửa” tái hiện đời sống người Việt thời Âu Lạc, “Bạch Đằng dậy sóng”, cũng “tạo sóng” trên mạng. 

Cũng không khó để tìm những bộ phim hoạt hình “triệu view” của Công ty TNHH MTV Hãng phim Hoạt hình Việt Nam, trong đó phải kể đến phim “Anh Kim Đồng”, “Cậu bé cờ lau”- kể về thời niên thiếu của vua Đinh Bộ Lĩnh. Bên cạnh đó, phim hoạt hình lịch sử Việt còn tạo tiếng vang với những tác phẩm: “Huyền thoại Trần Quốc Toản”, “Tử chiến thành Đa Bang”, “Lý Thường Kiệt”, “Khai mở triều Trần”, “Việt Nam trăm bậc vĩ nhân”... 

Những dự án đang “nổi sóng”

Nhóm DeeDee có series 7 tập, mỗi tập 5 phút, về các nữ tướng dưới trướng Hai Bà Trưng trong dự án mang tên “Trưng Vương” do Janet Ngô cùng diễn viên Trương Ngọc Ánh đồng sản xuất. Đã lên không gian mạng được 3 tập: Ả Chạ, Bát Nàn, Thánh Thiên. Sắp tới, là 4 tập về 4 nữ tướng Phật Nguyệt, Lê Chân, Hồ Đề, Quý Lan sẽ lần lượt ra mắt khán giả.

Nhóm Đuốc Mồi.

Ngoài ra nhóm này cũng đang có dự án phim hoạt hình "Đại Vương: Xin hãy tiết chế", khai thác về cuộc đời Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, "Yêu Kiều", lấy cảm hứng từ "Truyện Kiều" của Nguyễn Du...

Nhóm Đuốc Mồi với những gương mặt trẻ 9X, nổi bật với dự án "Việt sử kiêu hùng", dự án phim dã sử theo phong cách diễn họa "animation", khởi động từ năm 2017, đã hoàn thành 200 phút phim với 20 tập phim lớn nhỏ, trong đó có 2 series lớn: “Tử chiến thành Đa Bang” - 3 tập, “Lý Thường Kiệt” - 3 tập và 2 series nhỏ: “Khai mở triều Trần” - 5 tập, “Việt Nam trăm bậc vĩ nhân” - 9 tập. Phim “Bình Ngô đại chiến” là tập phim cuối cùng nhóm làm theo hình thức gây quỹ cộng đồng. 

"Tử chiến thành Đa Bang"- với 2 tập Giấy - Sắt đã được ra cụm rạp BHD và khá ăn khách, "Lý Thường Kiệt đại chiến Như Nguyệt giang" cán mốc triệu view sau 1 năm ra mắt... Hiện nhóm Đuốc Mồi đang hoàn thiện kịch bản "Lam Mộc Kỷ" kể về cuộc kháng chiến chống quân nhà Minh xâm lược của Lê Lợi - Nguyễn Trãi trong núi rừng Lam Sơn. 

Không chỉ “độc quyền” Hãng phim Hoạt hình Việt Nam như trước, giờ có rất nhiều bạn trẻ yêu thích thể loại phim hoạt hình, yêu lịch sử Việt, đã lập ra những nhóm làm phim lịch sử, tiêu biểu như nhóm Vạn Tích với chuỗi phim hoạt hình kể về chiến công của các anh hùng, hào kiệt thời phong kiến… 

Có thể nói mấy năm gần đây, phim hoạt hình Việt đề tài lịch sử đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp với người xem. Mặc dù, theo nhìn nhận của những người trong giới làm phim chuyên nghiệp, hoạt hình sử Việt vẫn còn thiếu những định hướng sản xuất theo quy mô, hệ thống lớn, nhưng có thể thấy dòng phim này đang dần thay đổi diện mạo cả về chất và lượng. 

Đại chiến Như Nguyệt Giang.

Để tiếp tục vững bước trên hành trình tìm về nguồn cội, thiết nghĩ cần có sự chung tay hỗ trợ, giúp sức của cộng đồng và Nhà nước. Đó là cách để có thêm nhiều phim hoạt hình chất lượng cao, và tạo đầu ra, phổ biến rộng rãi tác phẩm cho mọi tầng lớp khán giả, nâng cao tinh thần yêu nước, yêu sử Việt. 

Bởi tài năng của giới làm hoạt hình Việt Nam hiện nay không hề thua kém thế giới, nhiều chuyên gia người Việt đang làm thuê cho các xưởng gia công phim hoạt hình lớn trên thế giới như Pixi Pox, Hahn Film, Spart, Virtuos - Spart..

Với những phim hoạt hình đã lên sóng truyền hình, ra rạp hay phát trên không gian mạng, là những trang sử kiêu hùng của dân tộc được tái hiện một cách sinh động, như những bài học lịch sử giúp cho đi vào tâm thức của thế hệ trẻ một cách tự nhiên, dễ dàng, ấn tượng và có thể xem như một cách học lịch sử hữu hiệu nhất./.